Covid-19 ve Psikolojik Sağlık

Son zamanlarda bir çoğumuz Covid-19 salgını nedeniyle psikolojik sağlık sorunları da yaşıyoruz. Bazılarımız ilk günlerin korkusunu üzerinden atarken bazılarımız için yeni bir "zihinsel ve duygusal varoluş durumu" ve belki bir kısmımız hala bu kadar kaygı ve korku dolu değil.

---

Kaygılı Zihin

"kısık sesimle konuşuyorum sen varken. boğazımda sözcükler yumru gibi. nefesimi daraltan sözler. "dünyanın sonu. ölü sayısı dünya genelinde..." gerisini duyamıyorum, kulaklarımda uğultu. sevdiklerim geliyor aklıma, kaç yaşında olduğum, ölürsem nelerin yarım kalacağı. insan eliyle diyor birileri, "bunlar hep o arkadan yönetenler..." kim oldukları ve ne istediklerini bilmiyoruz, bilmedikçe ve anlayamadıkça içimde büyüyorsun... korku... kaygı...

bir hafta oldu, evden çıkmadım, belirtileri okuyorum. en çok doktorlara güveniyorum. yüksek ateş, tekrarlayan kuru öksürük, boğaz ağrısı... öksürüyorum sanki arada bir, ateşimi ölçüyorum gün içinde. "ama bir yere de çıkmadım ki. ya geçen hafta..." "en çok yaşlıları etkiliyor..." kaybetmekten korkuyorum... düşünceler böyle yarım yarım kalıyor, yarım bıraktığımı bile fark etmeden. bir işe odaklanıyorum; gündelik bir işe, yemek yapmak gibi... bittiğinde öksürüğün de geçtiğini fark ediyorum. artık senin geldiğini anlıyorum, ilk defa senin gelmene, bu göğsümdeki baskıya seviniyorum. şu hastalığa yakalanmayayım da... "

Kaygıdan kaygı bozukluğuna giden yol

Yukarıda tipik bir kaygılı zihnin içinde bugünlerde olabilecekleri görüyoruz. Kendinizden izler görmeniz mümkün ancak kaygı bozukluklarına giden yol genellikle çok katmanlı ve "sinsi"dir. Uzun süreli stres, travmatik yaşantılar gibi birbiri üzerine yığılmış, çözülmemiş sorunların kendini gösterme biçimlerinden yalnızca biridir. Bazen bunların ortaya çıkmasını tetikleyen bu günlerde yaşadığımız duruma benzer global krizler, bazen yalnızca hayatımızdaki yeniliklerdir.

Nervous Spongebob by Marim

Yaşadığım korku işlevsel mi?

Duygularımız gerçeklikle olan bağını yitirdikçe işlevsizleşir ve yaşamımızı zorlaştırır. Yaşamda kalmamızı sağlayan "korku" gibi. Dışarıdan gelen tehlikeye ilişkin bilgi ne kadar akla uygun biçimde yorumlanırsa o kadar hayat kurtarıcı olabilir. Aksi halde zihnimiz içinde kısılıp kaldığımız, harekete geçmekten, karar almaktan ve kendine güvenmekten bizi alıkoyan bir kapana dönüşür.

Korku zamanlarında yalnız kalmak zorlaşır, daha çok sosyal temas ararız. Kapalı bir alanda olmak - ev de olsa- ki bir çok kişi için güvenli bir alan değildir!-, kişinin kendisiyle kalması, kendisiyle meşguliyeti korkuyu körükler, bu yüzden çevresinde başkalarını arayan insanları evde tutmak zorlaşır.

Hug monsters by Mann

Psikolojik sağlık

Salgına ilişkin önlemlerin alındığı bu süreçte fiziksel sağlığımızı korumak hepimizin önceliği. Bununla beraber psikolojik sağlığımızı da gözetmek; duygu durumumuzu gözlemlemek, ihtiyaç duyduğumuzda destek istemek, bu sürecin yaşamımız üzerindeki travmatik etkilerini hafifletmesi açısından önem taşıyor.

Bugünleri daha sağlıklı atlatabilmek için kendiniz ve sevdikleriniz için yapabileceklerinizden önemli gördüğüm üç ana konuyu özetleyeyim:

Mümkün oldukça pandemi öncesi günlük rutinlerinizi sürdürmek ya da duruma uygun yeni rutinler oluşturmak zihni sakinleştirir.

Rutinler özellikle çocuklar için de önemlidir. Duyguları üzerine soyut kavramları kullanarak konuşamayan çocuk, buna karşılık mükemmel bir gözlemcidir. Kaygınızı yüzünüzden, gündelik olarak olan bitenden okurlar. Onlara mümkün olduğunca alışık oldukları düzeni sağlamak, meşguliyetlerini artıracak oyunlar/sorumluluklar ile yaşına uygun biçimde sürece dahil etmek, çocuğun "herşey yolunda, güvendeyim" duygusunu güçlü tutar. Benzer şekilde günlük rutinler yetişkinin kendi içindeki kaygılı çocuğu sakinleştirmesine de yardım eder.

Neler düşündüğünüz, nasıl hissettiğiniz ve neler yaptığınıza ilişkin günlük tutmak.

Duygu düşünce ve davranışlarınızı gözlemleyerek aralarındaki ilişkiyi ve birbirlerine olan etkisini fark etmenizi sağlar. Bu alışkanlığı kazanmak yalnızca bu süreçte değil yaşam boyu kendinizle ilgili farkındalığınızı artırır.

Olup bitenlere ilişkin duygularınızı konuşmak.

Konuşulmayan/anlaşılır olmayan, zihni meşgul etmeyi sürdürür. Bu da kendinizi aynı şeyleri tekrar tekrar düşünürken bulmanızla sonlanır... diyecektim ancak daha çok, sonlanmayan baskıcı ve yorucu zihinsel bir geviş getirme gibidir, zihniniz sindirmeden rahatlamaz.

Etiketler

• psikolojik sağlığımı nasıl koruyabilirim?
• self-care
• ruhsal bakım
• korona
• covid 19
• Kendine Yardım
• kaygı
• depresyon
• kişisel gelişim
• Psikolojik Sağlık